Το παιχνίδι και η σημασία του

«Μπορείς να ανακαλύψεις περισσότερα για έναν άνθρωπο μέσα σε μια ώρα παιχνιδιού από ότι μέσα σε έναν χρόνο συζήτησης» Πλάτωνας

Όπως λέει και ο Πλάτωνας το παιχνίδι κατέχει µια σπουδαιότητα στον κόσµο. Έχει
παιδευτική αξία και σε έναν ιδανικό κόσµο τα µαθήµατα θα έπρεπε να έχουν τη µορφή
παιχνιδιού. Ο Rousseau, γάλλος φιλόσοφος, υποστηρίζει πως µέσα από το παιχνίδι το παιδί
αποκτά τις εµπειρίες του. Ο A. Adler αναφέρει ότι το παιδί µέσα από το παιχνίδι έχει την
δυνατότητα να εκφραστεί, να πειραµατιστεί, να δοκιµάσει καινούρια πράγµατα. ∆οκιµάζει
µε ασφάλεια τις εµπειρίες του για τον κόσµο και για τον εαυτό (Ρόµπερτσον, 2016).

Μέσα από τα παιχνίδια τα παιδιά κατανοούν ευκολότερα όσα τους διδάσκουµε. Είτε
πρόκειται για αρετές και αξίες είτε πρόκειται για συµπεριφορές και κοινωνικές δεξιότητες
είτε για την αντιµετώπιση φόβων και την ενίσχυση της αυτοεκτίµησης το παιχνίδι αποτελεί
την καλύτερη µέθοδο (Γεωργιάδου, 2016).

Στη βρεφική ηλικία, το παιδί αφοσιώνεται στο ενσωµατικό παιχνίδι όπου
πρωταγωνιστεί το σώµα του µε όλες τις λειτουργίες και τις αισθήσεις. Μέσα από την δυαδική
αλληλεπίδραση µε τη µητέρα του, το βρέφος οργανώνει τα συναισθήµατα και τον εσωτερικό
του κόσµο. Μέχρι την ηλικία των δύο ετών, µαθαίνει να εξερευνεί µέσω σωµατικών
ερεθισµάτων. Έτσι, αποκτά συνείδηση του σώµατος του που είναι απαραίτητο στοιχείο για
την ανάπτυξη της ταυτότητας του. Συνηθισµένα παιχνίδια: παίζουν µε το φαγητό τους,
µιµούνται ήχους και εκφράσεις προσώπων. Παίζουν µε νερό, άµµο, µουσικά όργανα, φρούτα
και πολλά άλλα (Ρόµπερτσον, 2016).

Μετά το πέρας των δύο ετών ξεκινά το προβολικό παιχνίδι όπου το παιδί αποκτά τη
δυνατότητα να προσποιείται. Το παιδί παίζει τις εµπειρίες, τις σκέψεις και τα συναισθήµατα
του και δηµιουργεί ιστορίες που βιώνει ή θα ήθελε να βιώσει στο µέλλον. Χρησιµοποιεί
διάφορα αντικείµενα και τα βάζει µέσα στο παιχνίδι του (π.χ. φτιάνει ένα τέρας από
πλαστελίνη και το βάζει µέσα στο παιχνίδι του). Τα αντικείµενα γίνονται παιχνίδια (π.χ. ένα
τούβλο µπορεί να το εκλάβει ως σπίτι). Στην ηλικία των τριών ή τεσσάρων εµφανίζονται και
τα παιχνίδια ρόλων (λ.χ. ένα παιδί µπορεί να παίξει το ρόλο της µητέρας του που σιδερώνει).
Σε αυτήν την ηλικία, το παιδί υποδύεται περισσότερο ρόλους το ίδιο αντί να το προβάλλει στ
αντικείµενα. Στην ηλικία των 5- 7 ετών αρχίζει να αυτοσχεδιάζει και να υποδύεται
κοινωνικούς ή φανταστικούς ρόλους µε σύνθετα σκηνικά, ντυσίµατα, καπέλα κ.ο.κ. Τα
παραµύθια είναι επίσης σηµαντικά καθώς εµπνέουν τα παιδιά και τους δίνουν και θέµατα τα
οποία µετά µπορούν να παίξουν (Ρόµπερτσον, 2016).

Όπως αναφέρει και η Τατιάνα Ρόµπερσον (2016), ψυχοθεραπεύτρια και
παιγνιοθεραπεύτρια «ένα παιδί που παίζει πολλούς ρόλους θα είναι πιο ευπροσάρµοστο στην
ενήλικη ζωή σε σχέση µε ένα παιδί που δεν του έχει δοθεί η ευκαιρία».
Ιδέες παιχνιδιού
1) Ενσωµατικό παιχνίδι: εκφραστικό/δηµιουργικό (µαρκαδόροι, δαχτυλοµπογιές, είδη
ζωγραφικής, ψαλίδι, κόλλα, πλαστελίνη, πηλός..), για έκφραση επιθετικότητας (µικρή µαλακή µπάλα, πηλός…), αισθητηριακά αντικείµενα (µουσικά όργανα,
παιχνίδια µε ήχους, κορδέλες, κουµπιά, σαπουνόφουσκες…)
2) Προβολικό παιχνίδι: (κούκλες, Playmobil, ζωάκια, έπιπλα, οχήµατα, φιγούρες µε
επαγγέλµατα, φιγούρες νεραϊδών, µαγισσών, τερατάκια, κάρτες µε πρόσωπα και
συναισθήµατα, τοπία, ζώα, παραµύθια.
3) Παιχνίδι ρόλων (γαντόκουκλες -τροµαχτικές πχ κακός λύκος αλλά και φιλικές-,
δαχτυλόκουκλες, καπέλα, ψεύτικα κοσµήµατα, ραβδάκια, µάσκες, κουζινικά,
ψεύτικα λαχανικά, κούκλες -µωράκια, χειροπέδες παιχνίδι)
(Ρόµπερτσον, 2016).

 

Βιβλιογραφία
Γεωργιάδου, Ν. (2016). Θεραπευτικά Παιχνίδια. Αθήνα: Εκδόσεις Οξυγόνο.
Ρόµπερτσον, Τ. (2016). Παιγνιοθεραπεία. Αθήνα: Εκδόσεις Το έρµα

Leave a Comment